БАШКИРСКИЕ ПЛЕМЕНА, РОДЫ, РОДОВЫЕ ПОДРАЗДЕЛЕНИЯ в 18-19 вв.
ЮГО-ВОСТОЧНЫЕ БАШКИРЫ
I.ПЛЕМЯ ЮРМАТЫ [ЮРМАТЫ]
1.РОД ҡармыш [кармыш]
Родовые подразделения: айытҡол[аиткул], атҡҡобәк[аккубяк], абыҙ[абыз], бикйән[бикзян], ибрай[ибрай], ҡоҙаш[кудаш], куҫәр[кусяр], ҡара-төйәк[кара-туяк], ҡабырга[кабырга], ҡалмаҡ[калмак], ҡалмыш[калмыш], муҡшы[мокша], сәҙе[саде], haҙ[саз], һикһәнтойак[сиксянтояк], тоңғатар[тунгатар], һарҡай[саркай], әтәмәс[этэмэс].
2.РОД мишәр-юрматы [мишар-юрматы]
Родовые подразделения; баҡай[бакай], маҡар[макар], сөңкә[сункэ].
3.РОД ноғай - юрматы [ногай-юрматы]
Родовые подразделения: арлар[арлар], йыуаннар[юаннар], йәйен[йэйен], моғаш[мугаш].
4.РОД тәлтем [тальтим]
Родовые подразделения: аҙнай[азнай], айыт[аит], айыу[аю], башҡорт[баш¬кир], бишҡаҙаҡ[бишкабак], бөрйән[бурзян], гәбйәлил[габзалил], дауьп[даут], илсектимер[ильсектимр], ишморат[ишмурат], йәлембәт[елембет], ҡайнау[кайнау], ҡалмаҡ[калмак], ҡаныҡай[каныкай], кара[кара], ҡармыш[кармьш], ҡасым[касым], ҡозғон[кузгун], ҡыҙыл-баш[кызылбаш], ҡырау[кырау], минзәлә[минзеля], мыши[мышы], омотбай[уметбай], өсән[усеп], саран[саран], торҙаҡын[турдакын], хөсәйен[хусиин], һалабаш [халабаш], шакир[шакир], шәкәр [шэкэр], әйетҡол[айткул], юлдашбай[юлдашбай], юрматы[юрматы], ярылҡап[ярылкап], яугилде[яугильде].
5.РОД тәтәгәс [татигас]
Родовые подразделения: айтуған[айтуган], алатүбә[алатубэ], ҡалмаҡ[калмак], ҡортлас[кортлас], мерәтәк[мерзтэк], сүрә[сурэ], сәлеш[сэлеш], сәтәй[сэтэй], табылды[табылды], төйелдәк[тейелдэк].
6.РОД юрматы [юрматы]
Родовые подразделения: айбаш[айбаш], айыу[аю], айыусы[аюсы], бикәй[бикей] , биккниндәр[биккининдар], бишөйлө[бишэйлэ], аҙнабай[азнабай], боҫҡон[бускун], бөрйән[бурзян], бәпкә[бэпкэ], илсеғол[илсегул], ирәле[ирале], иҫәнбирҙе[исянбирде], йомаҡ[юмак], көзә[кэлэ], ҡаҙаҡҡол[казаккул], ҡалмаҡ[калмак], ҡарабилғау[карабильгау], ҡара[кара], ҡарға[карга], ҡашҡаймаҡ[кашкаймак], ҡоҙаш[кудаш], коҙғон[кузгун], ҡолтай[кул- тай], көҫәпәй[кусяпэй], көҙәй[кудеи], ҡуян[куян], кәсим[кэсим], майрыҡ[майрык], мостафа[мустафа], муллаҡай[муллакай], муса[муса], салдый[салдый], серек[серек], сибек[сибек], сыуашай[сувашай], сәтәй[сэтэй], табын[табын], таҙ[таз], торна[турна], тубай[тубай], тыҙым[тызым], уpaҡай[уракай], узбәк[узбек], шалауар[шалавар], шурәле[шурале], шымтыр[шымтыр], юлдаш[юлдаш], юлый[юлый], юрматы[юрматы], яҡшембәт[якшембэт].
II.ПЛЕМЯ БӨРЙӘН [БУРЗЯН]
1.РОД байулы-борйән [баюлы-бурзян]
Родовые подразделения: айыу[аю], айЬай[айхай], атайсал[атаксия], байулы[баюлы], берег[бэреэ], бурой[бурэй], иИомбахты[исамбакпш], хайыр[кайр], кал мате[кал-мак], хара[кара], хармй[карый], конгой[кузгун], керпе[керпе], кэйклнэ[кэйкзнэ], кэшулр[кшварУ], майтамах[маитамак], мишлр[мишар], мускл[мускз], млееклй[мэсекай], сацгьп[сангыт], елклй[сэкэй], тангыр[татар], тау[may], торна[турна], терекмэн[туркмен], гума[тума].
2.РОД борйэп [бурзян]
Родовые подразделения: айғолаҡ[айгулак], айһай[айхай], апанды[апанды], атайсал[атайсал], байһары[байсары], байулы[баюлы], бикйән[бикзян], бишул[бишул], бөйән[буян], бөрйән[бурзян], букән[букэн], бәғәнәш[бэгэнэш], бәҙмән[бэзмэн], бәкер[бакир], бәлллә[бэллэ], бәпәй[бепей], бәшәр[бэшэр], вәлиулла[валиулла], ғайса[гайса], ғүмер[гумер], дауыт[даут], зайхан[зайхан], игәү[игэу], илкәй[илкэй], ишбулат[ишбулат], иштәкә[иштэкэ], ишәй[ишей], йылан[йылан], йылыш[шялыш], йәнәлә[яналы], ҡостор[костор], ҡуҫәләр[куселяр], ҡыдышҡултыҡ[кудышкултык], кәгән[кэгэн], ҡазаҡ[казах], ҡaҙырғол[кадыргул], ҡайыпғол[кайепкул], ҡалмаҡ[калмак], ҡалтырса[калтырса], ҡама[кама], ҡанҡыс[канкыс], ҡарабай[карабай], ҡаратабай[карагай], ҡаранай[карагай], ҡаратай[каратай], ҡаратун ҡыпсаҡ[каратун кыпчак], ҡатай[катай], ҡоҙғон[кузгун], ҡокай[кукай], ҡолдәуләт[кулдавлет], ҡоро юл айыу[куру юл аю], көҙән[кузян], ҡуян[куян], ҡыҙылбаш[кызылбаш], ҡыпсаҡ[кыпчак], кәзә[кззэ], кәкере[кэкере], маҙан[мазан], мишәр[мишар], мөҡсин[муксин], монаш[мунаш], мораҙм[муpадым], моратҡол[мураткул], моратша[муратша], мәндәғол[миндегул], науруз[навруз], норале[нурале], өйрәк[уйряк], өҫөн[усэн], пәпәч[пэпэч], рәмәй[рэмэй], сирвай[сирвай], сирмеш[сирмеш], соҡсор[суксур], сөлсә[сулсэ], султан[султан], сысҡан[сыскан], сыуаш[чуваш], сәнкем[сэнкем], ҫарт[сарт], ҫарыш[сарыш], таҙ[таз], тайыш[таиш], тамйан[тамъян], тартай[тартай], татар[татар], татлыбай[татлыний], тауабил[тавабил], тауыҡтар[тавыктар], тәләкәй[телекей], тимекәй[тимекэй], төрөкмән[туркмен], тубал[тубал], туйбаи[туйбай], туҡай[тукай], туҡтағол[туктагул], ту¬ма[тума], халит[халит], хоҙайғол[худайгул], хөзит[хузит], һарт[сарт], һайыҫҡан[саискан], һыуын ҡыпсаҡ[суун кыпчак], шағырбай[шагырбай], шәкәрә[шекэрэ], шүгем[тугем], ырсай[ырсай], ырысбай[урусбай], өндәшмәҫ[эндэшмэс], этҡоҫто[эткусту], йүкә[юкэ], юл¬даш[юлдаш], юлый[юлый], юрматы[юрматы], юшем[юшем], ябалаҡ[ябалак], ялтыр[ялтыр], яналы[яналы], яңылар[янылар], ярат[ярат], яуҙар[яузар].
3.РОД монаш [мунат]
Родовые подразделения: ай-үрмәстәр[ай-урмэспшр], арғынбай[аргынбай], бесәй[бесэй], бөйән[биян], ғөбәйҙулла[губайдулла], етекәй[етикэй], итҡол[иткул], ҡаҙаҡ[казах], ҡаҙыргол[кадыргул], ҡалмаҡ[калмак], ҡараҡалпаҡ[каракалпак], ҡоҡай[кукай], көһәмеш[кухамыш], ҡуян[куян], мүктәргә[муктэрге], өрлөк[урлук], сарҡылдаҡ[саркылдак], суҡты-таяҡ[сукты-таяк], сыуашбай[чувашбай], сыңгыҙ[чингиз], сәмәтәй[сэмэтэй], татар[татар], таулы тау[таулы,тау], ташбаш[ташбаш], һабтан[хабтан], һамар [самар], этҡосто[эткусту], яйҡар[яйкар].
4.РОД нугай-бөрйән [ногай-бурзян]
Родовые подразделения: байым[баим], буре[бурэ], ғәбдрәш[габдряш], ҡаҙаҡ[казах], ҡалмаҡ[калмак], көҙән[кузян], көсөк[кусюк], ҡырғыҙ[киргиз], ҡыл[кыл], монаш[мунаш], сәрәкәй[серэкэй], сәкәнәй[сэкэнэй], татар[татар], таулы[таулы], әптрәш ҡыҙыл нуғай[эптерэш, кызыл ногай].
5.РОД ямаш [ямаш]
Родовые подразделения: башмаҡ[башмак], жалбай[жалбай], ҡазаҡ[казах], ҡалмаҡ[калмак], кинйәбулат[кинзябулат], көрт[курт]. ҡыҙар[кырдар], ҡыуыҡ[кыуык], ?шәй[ушэй], сермеш[черемис], ситрыҡ[ситрык], сәтәй[сэтэй], тартай[тартай], татар[татар], таулы[таулы], тупитәр[ тупитэр], ш?г?лдө[шугильды], шзмзк[шәмәк], ямаш[ямаш].
6. РОД янһары, жанса [янсары, жанса]
Родовые подразделения: ай-үрмәстәр[ай-урмэстэр], аһыл[асыл], байыш[ба¬иш], бирҙеғол[бирдегул], ҡалмаҡ[калмак], ҡарағош[карагуш], ҡара-табан[кара-табан], 'ҡыҙрай[кыдрай], орлоҡ[урлук], самар[самар], сынгыҙ[чингиз], сыуаш[чуваш], татар[татар], тауабил[тавабил], таулы[таулы], тауыҡ[таук].
III.ПЛЕМЯ УҪӘРГӘН, МӨЙТӘН [УСЭРГАН, МУЙТЕН]
2.РОД айыу [аю]
Родовые подразделения: айыу[аю], йомағужа[юмагужа], ҡаҙаҡ[казах], ҡа-ҙыр[кадыр], ҡуян[куян], күнгәй[кунгэй], ҡыл-ҡара[кыл-кара], майҡы[майки], нәғмән[нагман], сураш[сураш,], тәтәнбәт[тэтэнбэт], утәгән[утэгэн], юныс[юныс].
3.РОД бишәй, бишөй [бшией, бишуй]
Родовые подразделения; байсура[байсура], бәдән[бэдэн], ибрай[ибрай], ибанай[ибанай], ишбулды[ишбулды], йомаҡай[юмакай], йэғфәр[ягафар], ҡадаҡ[казах], ҡылҡара[кыл-кара], найман[найман], нуғай[ногай], сарағол[сараул], тажик[тажик], торомтай[турумтай], т?лк?[тэлькэ], т?р?кмән[туркмен], хәсән[хасан], ыласын[ыласын], эйтембэт[эйтэмбэт].
4.РОД бүре [бур]
Родовые подразделения: арғын[аргын], бүребай[буребай], ибанай[ибанай], ҡаҙаҡ[казах], майрыҡ[майрык].
5.РОД сураш [сураш]
Родовые подразделения: абдулла[абдулла], байтал[байтал], буйлыҡҡан[буйлыккан], иман[иман], йомаҡай[юмакай], ҡалмаҡ[калмак], ҡаралар[каралар], ҡуян[куян] ҡыпсаҡ[кыпчак], кәрәкәй[кэрэкэй], мырҙағәле[мурзагале], мышы[мышы], суҡмар[сукмар], т?р?кмән[туркмен], ур[ур], уҫмаҡ[усмак].
6.РОД уһәргән [усерган]
Родовые подразделения: айыу ҡыҙыр айыу[аю, кызыр аю], аҡрын[акрын], алабай[алабай], апал[апал], апанды[апанды], арғын ҡаҙаҡ[аргын казах], aҡhaҡ[акхак], байыш[байиш], баҡабаш[бакабаш], бишәй[бишэй], борай[бурай], б?рйән[бурзян], буһҡын[бускунI], букәнбаш[букэнбаш], бүре[буре], ишембай[ишембай], ишәй[ишей], йыванай[юванай], йылҡыбай[елкыбай], йәнҫары[жансары], йэшелһурпа[яшелхурпа], ҡабыҡ[кабык], ҡаҙаҡ[ка¬зах], ҡаҙандар[казанлар], ҡалмаҡ[калмак], ҡараҡалпаҡ[каракалпак], ҡаратабан[каратабан], ҡаратамаҡ[каратамак], ҡаратун ҡыпсаҡ[каратун кыпчак], ҡаташ[каташ], ҡауҡылдаҡ[каукылдак], ҡолтай[култай], ҡорайыш[кураиш], ҡоро юл айыу[куру юл аю], ҡотоҡай[кутукай], ҡунаҡ[кунак], ҡупай[купай], ҡураныс[кураныс], ҡурмас[курмас], кубәләк-тиляу[кубаляк- тиляу], күрек[курек], күсәрбай[кучербай], кәпәк[кэпэк], кәрс?н[кэрсен], кәуяк[кэвяк], лаурйән[лаурьян], мостафа[мустафа], м?зкәлдәк[музкэлдэк], мышы[мышы], мәмбәт[мамбэт], наҙар[назар], оло кәпәс[улу кэпэс], ослобаш [услубаш], ?к?[экэ], өркөнбай[эркенбай], ?шә[ушэ], сарба[сарба], сиртмеш[сиртмеш], сугәтә[сугэтэ], сүлмәк[сулмэк], сүтәр[сутэр], сывайҡыуаҡ[сувайкыуак], пәсәй[пэсэй], таҙлар таҙ[тазлар таз], тартай[тартай], татар[татар], тауай[тавай], таулы[таулы], т?лк?[тэлкэ], томан күҙ[туман куз], торна[торна], т?ркмэн[туркмен], уйыра[уюра], ураз[ураз], уҫәргән[усерган], хангилде[хангильде], һайыҫҡан[хаискан], һыуын ҡыпсаҡ[суун кыпчак], һыуыр[хуур], шайыҡ[шаик], шайәхмәт[шаяхмет], шапаҡ[шапок], шешәй[шешей], шурәле[шyрале], әлбәй[элбэй], әмин[эмин], юлдашбай[юлдашбай], ябас[ябас], ярат[ярат].
7.РОД шешәй [шишей]
Родовые подразделения: йәүһәр[яухар], ҡапхаҡ[капках], ҡарасабаҡ[карасабак], ҡатыҡорот[катыкурут], ҡыпсаҡ[кыпчак], мөлөк[мулюк], мәсекәй[масекэй], тауай[тавай], шүмән[іиумэн], әбел[абил].
IV ПЛЕМЯ ТАНГАУР, ТУНГАУР, ДУНГАУР
1. РОД тунгаур
Родовые подразделения: актай, апанды, апты-рак, арат, аслай, ахлай, байрака, бесэй, бизмэн, бикчентай, бикэтиш, бикатин, буркуткус, букэт, буре, бэрэшэн, тархан, думбэй, дунгаур, загит, игэу, имес, исембай, юуан куныс, юшкы, яшкэ, кабан, казах, калмак, камгак, карабейек, кашкар, кряшен, килмешэк, кузян,куйун, кумука, куршэк, кукмис, кугэун, кусэн, кубоу, мурзагилды, мышаяк, максют, ныртыш, упей, юшэ, саер, суксыр, сукмор, сыскан, чуваш, татар, турна, тюйгэс, травой, тункай, тапый, тырма, тэзекай, хаким, сюиш, шемпетэй, юртыш, этэмэс, юрмыш, юрмый, ярат.
V ПЛЕМЯ ТАМЬЯН
1. РОД башай
2. РОД куян
3. РОД мулют
4. РОД мясагут
5. РОД тамьян
Родовые подразделения: абзан, аю, ак суйыр, актабан, алюрзан, аалкым, батман, баур, башмак, бейалэй, бешкэк, бураш, буттук,бугэз, бейэн, бурзян, бубыр, букый, бэбэлэш, бэпэнэ, думэй, сукты тюйгэс, ишэй, казах, казан, кайгул, кара, кара балтыр, карга, каракалпак, кара-табан, кара-тумыртка, кулуш, алама кулуш, кузян, куршэк, кухэп, куян, киргиз, кырк тамга, малай, мукас, мурадым, мугюз, мышы, сартакнай, сирэусе, супелдэк, сыбар тумыртка, таз, тамьян, тартай, татар, таулы, тимяс, типтяр, туяк, туктубай, тюрэй, тузгалта, туп, тэвэш, унгэс, угуз, сарт, сарбай, хуна, халбер, шагман, шакман, шагыр, шамбы, шегрэй, шзкэр.
VI ПЛЕМЯ КЫПСАК
1. РОД ак-кыпсак, сары-кыпсак, туркмен кыпсак
Родовые подразделения: азнабай, алабай, калмак, катай, катыкулак, кусмэ, куук, чуваш.
2. РОД бушман-суун-кыпсак
Родовые подразделения: аккуль, аккырман, бесэй, бурус туркмен, буре камгак, бысаксыз казак, исенкилде, калмак, кара бака, кирей, кушай, куксэ, мункэ, таз, таир, туркмен, тукэт, тангаур, хаискан, сарыбай, сары бака, су-ун, ширмеш, сирмеш, шэпшэ.
3. РОД гэрэй-кыпсак
Родовые подразделения: арсланбек, асылбек, вахан, кабыкканат, кэстэй, мукай, мурсэй, нигмат, тау, тизэ, туйгун, тюйзе, умрэш, шаухияк.
4. РОД джетеуру
5. РОД кара-кыпсак, карый-кыпсак
Родовые подразделения: ай хай, аю, аккуз, атджитар, ахмадис, бюйэн, бире, булэкэй, думбэй, жилдэр, зеке, казах, каир, калмак, кара, карый, каракурсак, касау, катырмак, киизкурсак, керпе, кузгун, кузян, куюн, кукся, кунэсек, кэйкэнэ, майрык, майтуш, мукшы, мэсекэй, усканыш, сапкын, цыган, сирмеш, суракай, саитбаттал, сэкэй, таз, тангыр, татар, тау, таулы, тимер, типтяр, тэлкэ, турна, туркмен, тулебай, тума, угуз, сабаш, хаискан, сарт, суир, суун, эркетбаш, акрэндар.
6. РОД карагай-кыпсак
Родовые подразделения: абдулмэмбэт, аитбай, аалтынбай, базан, баймаклы, байназар, бизмэн, бугмаш, бусык, бэзмэн, игэу, имес, ангримес, исянгале, казах, казаяк, калмак, калтай, карга, кирей, кузян, кушек, кызыл кэпэстэр, мере, моратша, мюгюз, мухамедьяр, мряс, месягут, мэгэдей, набиулла, экэ, сискэзек, сирмеш, суркулдак, сукмар, сугем, чингиз, сэкэш, сэрмэ, татар, тау, таулы, тюкун, тюлебай, хармак, сатыбалы, хуна, сырлыбай, шаухияк, шербай, шарафетдин.
7. РОД кыпсак
Родовые подразделения: абан, абдразак, айса, айсуак, алаганат, атайсал, байназар, баюлы, басыр, бизэу салбар, бурзян, габзалил, тунгаур, дуван-сакал, ирпай, искеляр, юмран, йыуан куныс, калмак, калтырса, канкыс, карагай, каратун кыпсак, карьяу, кузгун, кулман, коро юл аю, курпес, кусэй, кидрас, кыпсак, кэзэ, мазан, мурадым, мураткул, муслим, мэмбэт, навруз, бэпэй, ногай, сатучин, сирвай, суксыр, саит, сэнкем, тарбаган, татар, туркмен, травай, туйбай, уклы-карагай, халавар, сипаш, хувыр, сынрян, суун кыпсак. суер, шареп, эткусюк, алип, юрматы, якши-гул, янылар, ярат.
8. РОД сэнкем-кыпсак
Родовые подразделения: бака, бешкэк, бэрэс, ирлян, калмак, кара, карга, кара сарык, куюн, куртлук, куян, кызыл, мантый, мишар, мыштый, сугэ, сугэн, сукрэ, сура, сыбар табан, чуваш, татар, туркмен, тургай, траш,тэкшэн, тэкэй, угуз, урус, сарыш, элэкэу, эскэрнэк, этэс.
9. РОД сарыш-кыпсак